Het eerste Leisure Lab is neergestreken in de karakteristieke locatie Het Gemaal op Zuid in de Afrikaanderwijk in Rotterdam. Zevenentwintig 2^e jaars studenten van de opleiding Leisure & Events Management kozen voor dit avontuur. Zij ontdekten wat dichtbij en middenin staan betekent voor het ontwerpen en uitvoeren van projecten voor de stad.

Toen de uitnodiging van het lab kwam, twijfelde Merel geen moment. Even iets anders dan de academiemuren, iets nieuws en in de stad. Ze kijkt terug op een mooie tijd en raadt iedereen aan meer de stad in te gaan. Je ontdekt zoveel meer als je er midden in staat. Alleen al de locatie van het Gemaal bruist. Er wordt gekookt, fietsen worden gerepareerd en in het naaiatelier maakt een groep dames in opdracht verschillende kledingstukken. Regelmatig zijn er bijeenkomsten vanuit initiatieven uit de wijk of wordt een nieuwe expositie ingericht. Het Gemaal is een echte ontmoetingsplek waar altijd iemand is voor een praatje. Het is een komen en gaan van bewoners van de wijk. De levendigheid en dynamiek van de locatie alleen al zorgen voor inzichten. Bovendien is het makkelijker om een gesprek aan te gaan.

Expertise zit gewoon letterlijk naast je op de bank

 Elise

De plek daagt uit om de buurt te verkennen. Even een rondje lopen voor inspiratie of gewoon een visje halen op de markt en de energie van de wijk proeven, dragen bij aan de leerervaring. Merel herinnert zich een aantal mooie gesprekken met buurtbewoners over het onderwijs, de gevolgen van gentrificatie en hoe de wijk vroeger was. Dit levert niet direct informatie voor haar vraagstuk over toerisme op, maar ze krijgt een mooi beeld van wat er leeft en speelt in de omgeving.

Verschillende perspectieven

Voor Jodie en Abigail is het niet anders. Zo liepen ze met elkaar over de Afrikaandermarkt toen ineens opviel dat Jodie de enige was met rood haar. Ineens was er het besef dat er veel verschillende mensen zijn en dat je dus zoveel meer perspectieven hebt waarvan uit je kunt kijken.  Het werken aan het project op locatie maakt dat je er echt middenin staat. En dat levert toch echt iets anders op dan af en toe een bezoekje brengen. In het begin van het project lag de focus van Abigail op duurzaamheid. Hoe kun je iets betekenen voor duurzaamheid in de Afrikaanderwijk? Ze kwam er al snel achter dat de behoefte aan duurzaamheid, in de zin van bijvoorbeeld het afval scheiden of zelf groenten verbouwen, een stap te ver is. Een bewoner die moeite heeft met rondkomen, is niet direct bezig met het scheiden van plastic. Voor hem telt dat je een euro maar één keer uit kunt geven. Dit besef leverde Abigail op dat ze te veel vanuit haar eigen perspectief dacht, niet vanuit de behoefte van de bewoner.

Ik ben zeker niet wereldvreemd maar het is goed om uit je eigen bubbel te stappen

Jodie

Jodie geeft aan dat ze uit een klein dorp komt waar je binnen drie keer struikelen doorheen bent. Dat is echt even iets anders dan een grote wijk in een grote stad. Ze heeft het goed en kent geen grote zorgen. Ze realiseert zich dat wat voor haar  belangrijk is, voor iemand die bijvoorbeeld met veel minder rond moet komen, misschien totaal niet relevant is. Dat betekent dat je met een project iets leuks kunt verzinnen, wat niet aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep. En dan sta je met lege handen. Met het lab sta je midden in een wijk en ervaar je hoe groot de verschillen kunnen zijn. Je kijkt niet vanaf drie hoog van de academie over de stad en dat heeft echt haar ogen geopend, stelt ze.

Hoewel ze zichzelf zeker niet wereldvreemd wil noemen, is het goed om uit je eigen bubbel te stappen. In het Gemaal is er veel reuring door de verschillende activiteiten. Je ziet regelmatig dezelfde bewoners even binnenkomen. Door er te zijn, voel je hoe belangrijk de plek is voor de wijk. Het is een mooie locatie waar de community elkaar kan ontmoeten.

Vrijer en gerichter

Tom stelt dat het lab vrijer is en niet beperkt door de muren van een klaslokaal. Tenminste, zo voelt het voor hem. Je zit in een wijk, loopt er elke week doorheen en wordt gestimuleerd om naar buiten te gaan voor onderzoek. Je leert andere mensen kennen, die je niet direct op de academie tegenkomt en dat zorgt voor betrokkenheid. Eigenlijk vindt hij het ook een beetje gek als je een project voor Zuid doet en je zit op Blaak of in West. Nu bouw je op de locatie waar je ook content voor creëert.

De ideeën krijgen sneller vorm op locatie. Je bent er al en vandaar uit ga je zoeken en ontwerpen

Dyon

Dyon is van mening dat het lab op deze locatie helpt om focus aan te brengen. Je verdiept je specifiek in dat stukje van de stad. Je leert het echt kennen. Het bewust kiezen voor een bepaalde plek geeft richting en daagt tegelijkertijd uit iets anders te kiezen dan wat je normaal zou doen. Jezelf op Zuid (één van de projecten) is ontstaan, omdat op Zuid weinig tot geen aanbod werd gezien voor de lhtbq+-community. Hoe komt dit? Is er wel of geen behoefte? Je gaat echt de diepte in om uit te vinden wat het vraagstuk inhoudt. Wat je er mee kunt. Je ervaart dat een vraagstuk complex is en vanuit meerdere perspectieven bekeken kan worden. Er is niet één ideale oplossing, maar altijd dragen meerdere dingen bij aan het doel. 

Wij kiezen voor Zuid en blijven bij Zuid

Lana

Richard is opgegroeid in Rotterdam Zuid. Met het Lab kon hij zich helemaal in één van de wijken vastbijten. Het gesprek aangaan met mensen die een mening hebben over de wijk, de ontwikkelingen en de creatieve sector. Een kans om de diepgang te vinden en betekenis te geven. Dit heeft veel inzichten opgeleverd over de current state van het gebied. Zo is het zaadje van het project Zuiderwind, de podcast, ontstaan door het bijwonen van de eerste live cultuurtalkshow in het Gemaal. De talkshow legde veel geluiden bloot over cultuurparticipatie in de wijk. Waaronder die van theatermaker Boyd Grund. Hij voelde zich niet goed betrokken bij de ontwikkelingen, niet gehoord en wist niet goed waar hij met zijn ideeën naar toe kon. Dit gaf een push om iets te bedenken waarbij de creatieve community van Zuid met elkaar in dialoog kon gaan.

Tijdens de studiereis naar Berlijn zijn plekken als Betahaus en Berlin Braves bezocht. Die best practices, initiatieven die sterk gericht zijn op het bouwen van communities, hebben Zuiderwind meer vormgegeven. Richard ziet veel waarde voor het leerproces als je werkt vanuit het gebied waar je zit. Je leert de mensen kennen. Welke relaties er zijn. Je ontdekt de vraagstukken die er spelen en uiteindelijk kun je daar programma van maken. Je overbrugt als het ware vanuit sociologisch en maatschappelijk onderzoek naar artistieke invulling.

Het lab is een middle man door het koppelen van mensen en initiatieven uit de praktijk

Richard

Vraag Maarten Jan naar zijn ervaring van het lab en hij begint vol enthousiasme te vertellen. Maarten Jan is initiatiefnemer, projectleider en hij heeft samen met Linda het eerste lab begeleid. Het lab startte al voor dat het echt begon. Bij de live cultuurtalkshow in Het Gemaal was bijna de helft van de studenten van het Lab al aanwezig. Je stapt er eigenlijk direct met elkaar in. Beide, student en docent, zijn onderdeel van wat er aan de gang is in de wijk. De gesprekken gaan vrijwel direct over wat je ziet en de thema’s die spelen. Meer een gesprek als professionals die met elkaar iets gaan brengen. Regelmatig kregen ze de vraag: “Mag dat ook?” Natuurlijk, ga het maar uitvinden. Onderwijs kan zo een gezamenlijke ontdekkingstocht zijn. Met elkaar wandelend door de wijk richting de Oude Hilledijk had ieder zo zijn eigen vragen. In de voormalige winkel van Intertoys werd de kelder letterlijk met de zaklampen op de telefoon verkend. De energie in de groep was voelbaar: “Wat kunnen we hier allemaal voor moois maken!?”

De eerste live cultuurtalkshow terugkijken?