Hoe zien studenten de bijdrage van leisure aan een livable en lovable stad? En hoe dragen zij daaraan bij. Met het lab midden in de stad kreeg het begrip meer lading en de pandemie deed er een schepje bovenop.

Leisure is naast een grote sector, ook een abstract begrip. Het gaat over de beleving en invulling van vrije tijd. Van de behoefte tot consumeren, de kunst van het niksen, jezelf ontwikkelen of samen met andere iets moois beleven.  Door met het leisure lab in een wijk aanwezig te zijn, diverse mensen te spreken, initiatieven te bezoeken en plekken te ervaren, krijgt het begrip leisure meer betekenis en kleuren.

Dyon benoemt leisure als ontzettend belangrijk voor een stad. Nu covid-19 roet in het eten gooit, merkt hij het helemaal. Er is niets meer te beleven, maar iedereen snakt naar vertier. Leisure geeft plezier aan de stad. Het samen buiten kunnen zijn of samen iets kunnen ondernemen is fundamenteel om je goed te voelen. Het is even iets anders dan school of werk. Zelf vindt hij het ook belangrijk dat je naar een andere plek kunt gaan, even buiten je eigen huis kunt zijn om een andere sfeer te proeven. Dit is niet alleen fijn voor jezelf, merkt hij op, maar ook voor de relaties in jouw huishouden. Alleen al door de stad fietsen, geeft creatieve input. De coronaperiode maakt nog bewuster wat leisure doet.

Voor Abigail is leisure een memorabele beleving. Iets wat je blijft onthouden. Vaak staat zo’n ervaring voor haar in verbinding met mensen die dezelfde waarden hebben. Ze noemt bijvoorbeeld een vriendengroep of een groep die vanuit dezelfde creatieve waarden leeft. Leisure is alles wat je plezier geeft of iets leert naast je normale routine, vult Jodie aan. Of het nu een wandeling in een stadspark is, een lekker bakkie koffie halen bij een leuk plaatselijk tentje of een bezoek aan een muziekvoorstelling. Leisure is voor haar dat wat je in staat stelt om in verbinding te zijn met de omgeving en de mensen om je heen. Bij ons project Plaza Cultura waren we getriggerd door het culturele aanbod voor jongeren en de mate waarin zij gebruik maakten van dit aanbod. We zagen hier verbeterpunten voor de zichtbaarheid, de rol van de docenten en start met een kennismaking binnen het onderwijs. Als je niet weet dat het er is, en dat het ook voor jou is, dan maak je er nog geen gebruik van. Dit zagen we bijvoorbeeld bij het project Meemakers. Leerlingen van het vmbo stellen samen met studenten van de opleiding beeldende kunst en vorming een cultureel programma op om met elkaar te ondernemen in de stad. Ze maken kennis met het culturele leven en voor sommige jongeren is dit vaak een eerste keer. Meer weten over Meemakers?

Onderzoek in de stad verandert het begrip van leisure

Merel

Het blijft lastig om in het kort een duidelijk beeld te schetsen wat leisure allemaal is en kan bijdragen. Voor Merel krijgt het begrip leisure steeds meer diepgang. Leisure zijn georganiseerde activiteiten, groot en klein, waar mensen van kunnen genieten en nieuwe dingen kunnen ontdekken. Denk aan festivals, theatervoorstellingen, exposities in musea, lezingen, een stadswandeling enzovoort. Het zijn activiteiten die energie geven, ook aan een stad. En leisure kan inspelen op maatschappelijke uitdagingen, zoals bijvoorbeeld gentrificatie. Op Rotterdam Zuid is er veel beweging van het vertrek van huidige bewoners en het komen van nieuwe bewoners. Zij kennen elkaar niet maar delen samen de buitenruimte. Hoe kan je in een project de bewoners elkaar laten ontmoeten, kennismaken en samen iets laten beleven? Leisure kan een stap zijn om de plek samen een nieuwe betekenis te geven. Bij project Niks is onderzocht hoe leisure kan helpen bij het verminderen van prestatiedruk. In een aantal online events is gezorgd voor meer bewustzijn over prestatiedruk, sportieve ontspanning en sociale interventies. Zo maakten deelnemers kennis met de NIKS mentaliteit: Laat ‘ik moet dit doen van…’ los en creëer een mentaliteit van ‘ik wil dit en dat mag ook.’ Meer weten over het project Niks: lees

 

Leisure zorgt dat iedereen zich thuis kan voelen in de stad

Elise

Voor Elise zit de bijdrage van leisure in grote en kleine dingen. Jezelf op Zuid zag dat er geen uitingen en uitgangslocaties zichtbaar waren voor homoseksualiteit op Rotterdam Zuid. Bij één van de eerste projecten van Jezelf op Zuid is een ontmoeting georganiseerd die Zoenen op Zuid heette. De activiteit stond in het teken van samenkomen en zichtbaar zijn. Het is belangrijk te laten zien dat er een homo-gemeenschap is op zuid en dat deze ook geaccepteerd wordt. Vergelijkbare activiteiten waren #handinhand door Feijenoord en #knuffelenopkatendrecht. Zoenen op Zuid is iets kleins en iedereen kan het organiseren. Iedereen kan dus iets maken in de stad. Het hoeft niet persé heel groot te zijn.

Nachtcultuur heeft enorme waarde

Tom

Als Richard denkt aan de bijdrage van leisure aan een livable en lovable stad, dan ziet hij alle componenten die bij een cultuur horen. Bijvoorbeeld bij de nachtcultuur. Niet alleen dragen clubs en muziekpodia bij, ook platenzaken als Oorzaak en Clone vormen het DNA van een bepaalde cultuur, een community. Hij tipt om nog meer op zoek te gaan naar andere componenten als fashion, grafisch design, performances en speciale locaties. Om er vervolgens een vergrootglas op te zetten. Wat zie je dan? Voor zijn stage bij de Nachtraad heeft Tom de enorme waarde voor het nachtleven ervaren. Hij sprak met veel verschillende mensen uit verschillende subculturen. Eén ding hadden zij zeker gemeen. Iedereen mist het nachtleven. Niet alleen de muziek en het drinken van bier maar vooral ook het ontmoeten van nieuwe mensen en het opdoen van inspiratie. Het is echt een gemis en dat merk je heel goed als je het gesprek aan gaat.  Meer weten over de Nachtraad?

Beide heren zijn ook meer gaan kijken naar de invloed van de publieke ruimte op de leisure beleving. Welke invloed heeft bijvoorbeeld de publieke ruimte op onze beleving? Denk aan M4H. In dit gebied is veel creatieve maakindustrie en ligt steeds meer de nadruk op uitgaan en het nachtleven. Kunstenaar Joep van Lieshout is er gevestigd, er staan beelden van hem. Grote muurschilderingen van Rewriters010 pronken op de muren van de loodsen. Elke hoek van de wijk is net weer anders, maar alles bij elkaar draagt bij aan een totaalgevoel.

Het keuzevak Walk the talk gaat hier echt op in. Vanuit twee grote stedelijke thema’s inclusie en diversiteit was de opdracht was om te onderzoeken in hoeverre Richard en zijn medestudenten zich verbonden voelen met de stad en hoe de stad hen vertegenwoordigt. Wat maakt dat nu en hoe kunnen we een nieuwe invulling geven voor inclusievere openbare ruimte? De beste initiatieven krijgen een plek bij MOMO festival. Dit festival gebruikt de stad in zijn diversiteit als podium. Met guided tours en bijzondere slaaplocaties leer je de stad anders kennen. Een nieuwe invulling geven voor inclusievere openbare ruimte kent een mooi voorbeeld dat past bij thuiskomen in de buitenruimte: Happy streets.